دامپزشکی
معرفی رشته دامپزشکی – تاریخچه دامپزشکی
می توان علم دامپزشکی را علمی با پیشینه زیاد نامید؛ چراکه انسان های نخستین با اهلی کردن حیوانان، وارد عرصه دامپزشکی و رسیدگی به دام ها شدند. در لوح حمورابی نیز برای کسانی که به معالجه دام ها مشغول می شوند، جایگاه ویژگی درنظرگرفته شده است. همچنین اسنادی درباره دامپزشکی از امپراطوری روم، ایران و هند نیز وجود دارد و نخستین مدرسه دامپزشکی در فرانسه تاسیس شد.
در ایران نیز تاریخ دامپزشکی به زمان زرتشت بازمی گردد و اسنادی درباره درمان گاو ها و حیوانات آمده است. نخستین دانشکده دامپزشکی در ایران در سال 1311 شمسی تاسیس شد و گروهی از دانشجویان برای آموزش دامپزشکی به فرانسه اعزام شدند. درحال حاضر در ایران دانشکده های دامپزشکی در ایران وجود دارد و توجه بسیاری به حوزه دامپزشکی شده است. همچنین بیمارستان های متعدد دامپزشکی در ایران به وجود آمده است.
آشنایی با رشته دامپزشکی
دامپزشکی دانشی است که به شناخت، تشخیص، درمان و پیشگیری بیماری دام ها و حیوانات، شیوه‌های کنترل و بازرسی بهداشتی مواد غذایی و فرآورده های با منشأ حیوانی می پردازد. رشته دامپزشکی با بیماری های انسان سروکاری ندارد و فقط به بخشی از بیماری ها می پردازد که بین انسان و حیوان مشترک است.
همچنین در این رشته دانشجویان با بهداشت تغذیه دام ها آشنا می شوند. در بیانی کلی می توان بگوییم دامپزشکی رشته ای است که ناظر به همه ی ابعاد زندگی بهداشتی و سلامت دام ها (به دلیل ارزش غذایی آن ها) و همه ی حیوانات است.
البته باید توجه داشته باشید که دامپزشکان علاوه بر فعالیت در حوزه بهداشت و سلامت دام ها و حیوانات، در حوزه سلامت و بهداشت طیور، آبزیان، و حشرات مفید مثل زنبور عسل نیز فعالیت می کنند.
رشته دامپزشکی برای چه کسانی مفید است؟
اولین ویژگی ای که باید برای ورود به رشته دامپزشکی داشته باشید، علاقه بسیار به حیوانات و نترسیدن از آن هاست؛ چرا که یک دامپزشک تمام زمان کاری خود را صرف رسیدگی به حیوانات می کند. علاوه بر این دامپزشکان باید قدرت تحلیل و تجزیه بالایی داشته باشند و بتوانند در تحقیقات مربوط به کشف و درمان بیماری های حیوانات و انسان ها فعالیت کنند.
یکی دیگر از توانمندی های مهم دامپزشکان دقت و توجه به نشانه هاست؛ چراکه حیوانات زبان گفتن ندارند و دامپزشک باید از روی نشانه ها و علائم آن ها به بیماری پی ببرد. صبر و حوصله نیز برای بازده بهتر کار شما مفید است؛ چرا که باید دام را به انجام بعضی کار ها مثل واکسیناسیون و ... توجیه کنید و در کمترین تنش کارهای درمانی را انجام دهید.
درپایان باید فردی پرطاقت باشید؛ چرا که در حرفه دامپزشکی ممکن است با صحنه ها و بوهای نامطبوع مواجه شوید و بعضی جراحی ها و زایمان حیوانات نیازمند صبر و تحمل دارد.
معرفی رشته دامپزشکی - مزایا و معایب رشته دامپزشکی
اگر به حیوانات علاقه دارید، این کار می تواند برای شما مفید و با درآمد خوبی باشد. به دلیل وجود مرغداری ها و دامداری های بزرگ در کشور و ضرورت تولید گوشت، این مراکز به دامپزشکان احتیاج دارند. دامپزشکان می توانند بعد از کسب تجربه و سابقه در این مراکز مشغول به کار شوند.
یکی از عیب های این شغل خطر ابتلا به بیماری های مشترک بین حیوانات و انسان است. همچنین معمولا دامداری ها و مرغداری ها و ... در خارج از شهر قرار دارد و بُعد مسافت بین محل زندگی و محیط کاری زیاد است.
یک دامپزشک نمی توان در هر شهری مشغول به کار شود بلکه مهمترین پارامتر اشتغال او وجود دام و حیوان زیاد در یک شهر است. علاوه براین امکان ضرب دیدگی و آسیب دیدن دامپزشک هنگام کار با بعضی حیوانات وجود دارد.
معرفی رشته دامپزشکی- بازار کار و درآمد رشته دامپزشکی
دانشجویان رشته دامپزشکی بعد از فارغ التحصیلی می توانند در محیط های مختلف بهداشت و درمان مرتبط با حیوانات مثل وزارت بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی، مرکز بهداشتی درمانی دولتی، انستیتوی پاستور، شرکت‌های تولید مواد غذایی با فرآورده‌های دامی، شرکت های موادغذایی گوشتی ، وزارت جهاد کشاورزی، موسسه سرم و واکسن سازی رازی، سازمان دامپزشکی و ... مشغول به کار شود. البته کسب تخصص و تجربه در جذب دامپزشکان در این سازمان ها بسیار موثر است. همچنین دامپزشکان می توانند مطب و داروخانه دامپزشکی، مرکز واکسیناسیون دام و طیور تاسیس کند و به طور مستقل به درمان حیوان های خانگی، کار در اصطبل ها و بازار های خرید و فروش حیوانات بپردازند. شغل دیگری که برای دامپزشکان وجود دارد، مسئول بررسی و نظارت بهداشت و استانداردهای کشتارگاه هاست که باید طاقت آن را داشته باشید.
اگر تازه اول کار هستید نمی توانید انتظار درآمد بالا را در رشته دامپزشکی انتظار داشته باشید. معمولا صاحبان دام به سراغ افراد با تجربه و با آوازه می روند؛ چراکه قرار است تمام سرمایه خود را به آن ها بسپارند و یک اشتباه در روند درمان دام ها، موجب مرگ و میر دام ها و برباد رفتن سرمایه شان است. اما می توان گفت با گذر زمان و تجربه این رشته می تواند رشته ای پردرآمد برای دامپزشکی متبحر قلمداد شود.
به طور کلی می توان گفت بازار کار رشته دامپزشکی قابل قبول است اما نکته مهم آن تبحر و تجربه و توانمندی های دامپزشک است اما نسبت به رشته های دیگر پزشکی درآمد کمتری دارد. با گسترش رشته دامپزشکی در دانشگاه های مختلف مثل دانشگاه های آزاد، غیرانتفاعی و ... و آسان شدن پذیرش آن ها، تا حدودی این رشته در ایران اشباع شده است.
معرفی رشته دامپزشکی- دوره تحصیل کارشناسی رشته دامپزشکی
برای ادامه تحصیل در رشته دامپزشکی دو راه پیش روی داوطلبان و متقاضیان دانشگاه وجود دارد. آن ها می توانند به دو صورت کاردانی و کارشناسی وارد رشته دامپزشکی شوند.
دوره تحصیل کارشناسی رشته دامپزشکی – کاردانی رشته دامپزشکی
مدت زمان کاردانی دامپزشکی دوسال است و دانشجویان کاردانی دامپزشکی بعد از دوره کاردانی با شرکت در کنکور یا سوابق تحصیلی می توانند مدرک لیسانس دامپزشکی، علوم آزمایشگاهی دامپزشکی، بهداشت یار دامپزشکی، تکنسین دامپزشکی، و بهداشت مواد غذایی با منشأ دامی را اخذ کنند. چنین افرادی معمولا در دوره دبیرستان در مدرسه های فنی و حرفه ای مشغول به تحصیل بوده اند. آن ها بعد از اخذ مدرک کاردانی دامپزشکی می توانند در جایگاه تکنیسین دامپزشکی شناخته می شوند.
دوره تحصیل کارشناسی رشته دامپزشکی – دکتری عمومی دامپزشکی
بعد از گذراندن دوره دبیرستان داوطلبان کنکور سراسری تجربی با کسب نمره کافی می توانند وارد مقطع کارشناسی دامپزشکی شوند. دوره کارشناسی دامپزشکی 6 ساله است و 12 ترم به طول می انجامد. از سال چهارم تحصیلی رشته دامپزشکی، دانشجویان وارد مرحله عملی و کارآموزی می شوند.
دوره دکتری عمومی دامپزشکی شامل دو بخش است که عبارتند از؛
1. دوره پیش درمانگاهی : دانشجویان دامپزشکی بعد از گذراندن دوره پیش درمانگاهی در آزمون جامع پیش درمانگاهی شرکت می کنند و بعد از قبولی در آن می توانند وارد مرحله دوم تحصیل خود شوند. آزمون جامع هر دوسال یکبار برگذار می شود. در دوره پیش درمانگاهی دانشجویان دامپزشکی 130 واحد درسی را می گذرانند.
2. دوره درمانگاهی : دوره درمانگاهی شامل 90 واحد درسی است و دوره کارورزی، اینترن و پایان نامه در این دوره قرار دارد. معمولا کارورزی در تابستان های دو سال آخر تحصیل انجام می شود.
معرفی رشته دامپزشکی - دروس دوره کارشناسی رشته دامپزشکی
دروس پایه کارشناسی دامپزشکی:
فیزیک پزشکی، بیوشیمی، فیزیولوژی، ژنتیک حیوانی، جانورشناسی عمومی، آمار حیاتی.
دروس اصلی کارشناسی دامپزشکی:
اصول همه گیرشناسی، اصول تغذیه دام، تغذیه اختصاصی دام، تغذیه اختصاصی طیور، آسیب شناسی عمومی، آسیب شناسی اختصاصی، باکتری شناسی عمومی، باکتری شناسی اختصاصی و بیماری های باکتریایی، کالبدشناسی پایه، کالبدشناسی مقایسه ای، انگل شناسی و بیماری های انگلی، قارچ شناسی و بیماری های قارچی، ویروس شناسی و بیماری های ویروسی، ایمن شناسی و سرم شناسی، سم شناسی، فارماکولوژی، ماهی شناسی عمومی، جنین شناسی نظری، اصول انتخاب و تلقیح مصنوعی دام، بهداشت و پرورش دام، بهداشت و پرورش طیور، تکثیر و پرورش ماهی، پرورش و بیماری های زنبور عسل، اصول اصلاح‌نژاد دام، اصول هوشبری نظری، اصول کالبدگشایی و نمونه برداری، اصول معاینه دام.
دروس تخصصی کارشناسی دامپزشکی:
بیماری های اندام های حرکتی، بیماری های متابولیک دام ، بیماری های درونی دام های بزرگ ، بیماری های درونی دام های کوچک ، بیماری های تولید مثل دام، بیماری های طیور، بیماری های ماهی، بیماری های مشترک انسان و دام، رادیولوژی دامپزشکی، جراحی عمومی دام های بزرگ، جراحی عمومی دام های کوچک، مسمومیت های دام، مامایی دامپزشکی، کلینیکال پاتولوژی، بهداشت و صنایع شیر، کنترل کیفی و بهداشتی مواد غذایی، صنایع مواد غذایی با منشاء دامی نظری، زبان تخصصی.
دروس بالینی:
عملیات درمانگاهی دام های بزرگ، عملیات درمانگاهی دام های کوچک، عملیات درمانگاهی مامایی، عملیات درمانگاهی طیور، کارآموزی
معرفی رشته دامپزشکی- دوره کارآموزی دامپزشکی
یکی از کارهایی که بعد از اتمام تحصیل، دانش آموختگان رشته دامپزشکی موظف به انجام آن هستند، کارآموزی دامپزشکی است. کارآموزی دامپزشکی در دو دوره 40 روزه برگزار می شود. کارآموزی 1 در تابستان سال چهارم به پنجم و کارآموزی 2 در تابستان سال پنجم به ششم گذرانده می شود و در پایان باید گزارشی درباره دوران کارآموزی به استاد مربوطه تحویل داده شود. در دوره کارآموزی دامپزشکی، دانشجویان با مباحث واحد نظارت و بازرسی بر محصولات خام دامی، واکسیناسیون و پست حومه، واحد سل و بروسلوز، کشتارگاه صنعتی، داروخانه دامپزشکی، آزمایشگاه اداره کل دامپزشکی، داروخانه، کلینیک تخصصی دام، و کلینیک تخصصی طیور آشنا می شوند.
معرفی رشته دامپزشکی- وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
فارغ التحصیلان کارشناسی رشته دامپزشکی می توانند در دو حالت برای ادامه تحصیل شان در مقطع تخصص اقدام کنند و در آزمون کارشناسی ارشد شرکت کنند. این دو حالت عبارتند از؛
- رشته هایی که فقط فارغ التحصیلان رشته دکتری عمومی دامپزشکی می توانند در آن ها ادامه تحصیل دهند و تخصص بگیرند. این رشته ها عبارتند از؛ جراحی دامپزشکی، مامایی و بیماری های تولید مثل دام، بیماری های داخلی دام، رادیولوژی دامپزشکی، بیماری های پرندگان، بیماری های آبزیان.
- رشته هایی که بین فارغ التحصیلان رشته دکتری عمومی دامپزشکی و سایر رشته های پزشکی مشترک است و می توانند در آن ها برای کسب تخصص ادامه تحصیل بدهند. این رشته ها عبارتند از؛ دکتری انگل شناسی پزشکی، فیزیولوژی، بیولوژی تولید مثل، بیوشیمی بالینی، علوم تشریحی، علوم تغذیه، علوم اعصاب، مهندسی بافت، و دکتری اقتصاد و مدیریت دارو.